ULOGA VEŠTAKA SAOBRAĆAJNE STRUKE U KRIVIČNOM POSTUPKU NA OSNOVU PODATAKA IZ EDR VOZILA
OGLEDI
PROCESNO PRAVO
UDK: 340.66:656.1
Dragan OBRADOVIĆ*
Milan BOŽOVIĆ**
Jože ŠKRILEC***
ULOGA VEŠTAKA SAOBRAĆAJNE STRUKE U KRIVIČNOM POSTUPKU NA OSNOVU PODATAKA IZ EDR VOZILA1)
* Dragan Obradović, ORC ID 0000-0002-3234-599X, redovni profesor Fakulteta zdravstvenih i poslovnih studija Valjevo, Univerziteta Singidunum Beograd, sudija Višeg suda u Valjevu u penziji.
** Milan Božović, ORC ID 0009-0000-8396-3918, doktorand na Saobraćajnom fakultetu u Beogradu.
***Jože Škrilec, dipl. saobraćajni inženjer, specijalista drumskog saobraćaja, Republika Slovenija.
Rezime: Tehnološki napredak u automobilskoj industriji uzrokuje promene na savremenim vozilima koja su opremljena pisačima egzaktnih podataka smeštenim u centrali airbag-a, koji pamte sve relevantne podatke koji prethode saobraćajnoj nezgodi. Prateće delatnosti pružaju mogućnost očitavanja takvih podataka i unos u savremene softverske alate za analizu saobraćajnih nezgoda. Propisi EU su obavezujući za sve proizvođače u Evropi, počev od jula 2024. godine, da novoproizvedena vozila u slučaju saobraćajne nezgode moraju biti otvorena za pristup ovom uređaju. Ovaj propis isključuje uticaj procene veštaka na izlazne rezultate analize saobraćajne nezgode u krivičnom postupku. Cilj rada je dodatno upoznavanje organa postupka sa ovom novinom.
Ključne reči: krivični postupak, saobraćajne nezgode, veštačenje, EDR.
REFORMA KRIVIČNOG PROCESNOG ZAKONODAVSTVA U BOSNI I HERCEGOVINI – OČEKIVANJA, STVARNOST I PERSPEKTIVE (II deo)
OGLEDI BiH
UDK: 343.1(497.6)
COBISS.SR-ID 133290761
REFORMA KRIVIČNOG PROCESNOG ZAKONODAVSTVA U BOSNI I HERCEGOVINI – OČEKIVANJA, STVARNOST I PERSPEKTIVE
(II deo)
* Prof. dr Sadmir Karović, vanredni profesor za krivičnopravnu naučnu oblast, Pravni fakultet, Univerzitet u Travniku, zaposlen u Državnoj agenciji za istrage i zaštitu.
** Prof. dr Marina Simović, Sekretar Ombudsmena za djecu Republike Srpske, vanredni profesor, Fakultet pravnih nauka Univerziteta „Apeiron”, Banja Luka.
Rezime: U ovom radu pažnja je usmjerena na efikasnost krivičnog postupka sa posebnim osvrtom na efikasnost krivičnoprocesnih subjekata na planu rasvjetljavanja i rješenja konkretne krivične stvari. U vezi navedenog, autori su prepoznali i identifikovali ključne procesne probleme koji se odnose na blagovremeno, efikasno i zakonito otkrivanje i dokazivanje krivičnog djela i krivice. S obzirom na to da je od zadnje opšte reforme krivičnoprocesnog zakonodavstva do danas protekao znatan vremenski period dovoljan za kritičku analizu, ostvaren je kritički osvrt na sve faze krivičnog postupka sa intencijom aktueliziranja i problematiziranja određenih zakonskih rješenja procesne prirode (otkrivačka djelatnost, koncept istrage, standardi dokazivanja, dokazna uloga tužioca, sačinjavanje/podizanje optužnice, kompleksnost otkrivanja i dokazivanja i dr) od kojih neposredno zavisi efikasno i zakonito vođenje i okončanje krivičnog postupka. Takođe, savremeni oblici kriminaliteta, posebno specifični oblici organizovanog kriminala, od zakonodavca zahtijevaju adekvatnost zakonske norme na planu ostvarivanja legitimnog zakonskog cilja koji se odnosi na efikasnu i energičnu borbu protiv kriminaliteta kao složene društvene pojave, te postizanja adekvatnih rezultata krivičnog pravosuđa.
Ključne riječi: krivični postupak, krivično djelo, efikasnost, Bosna i Hercegovina.
REFORMA KRIVIČNOG PROCESNOG ZAKONODAVSTVA U BOSNI I HERCEGOVINI – OČEKIVANJA, STVARNOST I PERSPEKTIVE (I deo)
OGLEDI BiH
UDK: 343.1(497.6)
COBISS.SR-ID 127481097
REFORMA KRIVIČNOG PROCESNOG ZAKONODAVSTVA U BOSNI I HERCEGOVINI – OČEKIVANJA, STVARNOST I PERSPEKTIVE
(I deo)
* Prof. dr Sadmir Karović, vanredni profesor za krivičnopravnu naučnu oblast, Pravni fakultet, Univerzitet u Travniku, zaposlen u Državnoj agenciji za istrage i zaštitu.
** Prof. dr Marina Simović, Sekretar Ombudsmena za djecu Republike Srpske, vanredni profesor, Fakultet pravnih nauka Univerziteta „Apeiron”, Banja Luka.
Rezime: U ovom radu pažnja je usmjerena na efikasnost krivičnog postupka sa posebnim osvrtom na efikasnost krivičnoprocesnih subjekata na planu rasvjetljavanja i rješenja konkretne krivične stvari. U vezi navedenog, autori su prepoznali i identifikovali ključne procesne probleme koji se odnose na blagovremeno, efikasno i zakonito otkrivanje i dokazivanje krivičnog djela i krivice. S obzirom na to da je od zadnje opšte reforme krivičnoprocesnog zakonodavstva do danas protekao znatan vremenski period dovoljan za kritičku analizu, ostvaren je kritički osvrt na sve faze krivičnog postupka sa intencijom aktueliziranja i problematiziranja određenih zakonskih rješenja procesne prirode (otkrivačka djelatnost, koncept istrage, standardi dokazivanja, dokazna uloga tužioca, sačinjavanje/podizanje optužnice, kompleksnost otkrivanja i dokazivanja i dr) od kojih neposredno zavisi efikasno i zakonito vođenje i okončanje krivičnog postupka. Takođe, savremeni oblici kriminaliteta, posebno specifični oblici organizovanog kriminala, od zakonodavca zahtijevaju adekvatnost zakonske norme na planu ostvarivanja legitimnog zakonskog cilja koji se odnosi na efikasnu i energičnu borbu protiv kriminaliteta kao složene društvene pojave, te postizanja adekvatnih rezultata krivičnog pravosuđa.
Ključne riječi: krivični postupak, krivično djelo, efikasnost, Bosna i Hercegovina.
PRAVNA PRIRODA, KVALITET I EFEKTI OPTUŽNICE U KRIVIČNOM POSTUPKU BOSNE I HERCEGOVINE – (NE)EFIKASNOST KRIVIČNOG GONJENJA
Molimo Prijava pristup ovom sadržaju. (Niste registrovani? Registrujte se)
PRETRES STANA, PROSTORIJA, OSOBA I STVARI KAO RADNJA DOKAZIVANJA U KRIVIČNOM POSTUPKU BOSNE I HERCEGOVINE: TEORIJSKO – PRAKTIČNI ASPEKT II deo
OGLEDI BOSNE I HERCEGOVINE
UDK: 343.146(497.6)
COBISS.SR-ID 57587209
PRETRES STANA, PROSTORIJA, OSOBA I STVARI KAO RADNJA DOKAZIVANJA
U KRIVIČNOM POSTUPKU BOSNE I HERCEGOVINE: TEORIJSKO – PRAKTIČNI ASPEKT
II deo
* Sadmir Karović, vanredni profesor – krivičnopravna naučna oblast, Pravni fakultet Univerziteta u Travniku, zaposlen u Državnoj agenciji za istrage i zaštitu, BiH.
** Suad Orlić, vanredni profesor na krivičnopravnoj katedri na Univerzitetu u Zenici.
Rezime: Prikupljanje dokaza i efikasno vođenje krivičnog postupka u vezi rasvjetljavanja i rješenja određene krivične stvari i donošenje sudske odluke je nemoguće zamisliti bez poduzimanja radnji dokazivanja. S obzirom na restriktivne zakonske uslove, prikupljanje potrebnih dokaza u krivičnom postupku primjenom ove radnje dokazivanja potrebno je promatrati kroz prizmu zakonitosti dokaza. Naime, pretres stana, prostorija, osoba i stvari je opšta radnja dokazivanja koju je moguće poduzeti u svim krivičnim postupcima bez obzira na vrstu i prirodu krivičnog djela. Međutim, zakonodavac je propisao i određene uslove materijalne (osnov sumnje) i formalne prirode (naredba suda) koje je potrebno zadovoljiti u cilju poduzimanja ove radnje dokazivanja. S tim u vezi, apostrofirana je veoma značajna uloga ovlaštenih službenih lica u krivičnom postupku prilikom praktične primjene ove radnje dokazivanja na planu prikupljanja dokaza neophodnih za efikasno vođenje krivičnog postupka. Također, zakonodavac je propisao i zakonsku mogućnost primjene ove radnje dokazivanja bez prethodnog pribavljanja naredbe od strane sudije za prethodni postupak kada su zadovoljeni određeni zakonski uslovi.
Ključne riječi: radnja dokazivanja, krivični postupak, osnov sumnje, zakonitost dokaza.
PRETRES STANA, PROSTORIJA, OSOBA I STVARI KAO RADNJA DOKAZIVANJA U KRIVIČNOM POSTUPKU BOSNE I HERCEGOVINE: TEORIJSKO – PRAKTIČNI ASPEKT I deo
OGLEDI BOSNE I HERCEGOVINE
UDK: 343.146(497.6)
COBISS.SR-ID 55775753
PRETRES STANA, PROSTORIJA, OSOBA I STVARI KAO RADNJA DOKAZIVANJA
U KRIVIČNOM POSTUPKU BOSNE I HERCEGOVINE: TEORIJSKO – PRAKTIČNI ASPEKT
I deo
* Sadmir Karović, vanredni profesor – krivičnopravna naučna oblast, Pravni fakultet Univerziteta u Travniku, zaposlen u Državnoj agenciji za istrage i zaštitu, BiH.
** Suad Orlić, vanredni profesor na krivičnopravnoj katedri na Univerzitetu u Zenici.
Rezime: Prikupljanje dokaza i efikasno vođenje krivičnog postupka u vezi rasvjetljavanja i rješenja određene krivične stvari i donošenje sudske odluke je nemoguće zamisliti bez poduzimanja radnji dokazivanja. S obzirom na restriktivne zakonske uslove, prikupljanje potrebnih dokaza u krivičnom postupku primjenom ove radnje dokazivanja potrebno je promatrati kroz prizmu zakonitosti dokaza. Naime, pretres stana, prostorija, osoba i stvari je opšta radnja dokazivanja koju je moguće poduzeti u svim krivičnim postupcima bez obzira na vrstu i prirodu krivičnog djela. Međutim, zakonodavac je propisao i određene uslove materijalne (osnov sumnje) i formalne prirode (naredba suda) koje je potrebno zadovoljiti u cilju poduzimanja ove radnje dokazivanja. S tim u vezi, apostrofirana je veoma značajna uloga ovlaštenih službenih lica u krivičnom postupku prilikom praktične primjene ove radnje dokazivanja na planu prikupljanja dokaza neophodnih za efikasno vođenje krivičnog postupka. Također, zakonodavac je propisao i zakonsku mogućnost primjene ove radnje dokazivanja bez prethodnog pribavljanja naredbe od strane sudije za prethodni postupak kada su zadovoljeni određeni zakonski uslovi.
Ključne riječi: radnja dokazivanja, krivični postupak, osnov sumnje, zakonitost dokaza.
Disciplinski i krivični postupak
USTAVNO PRAVO
Disciplinski i krivični postupak
Obustava disciplinskog postupka iz razloga celishodnosti nije procesna smetnja za vođenje krivičnog postupka, jer se obustava disciplinskog postupka ne smatra presuđenom stvari na koju se primenjuje pravilo ne bis in idem.
Bitna povreda odredaba krivičnog postupka
KRIVIČNO PRAVO
KRIVIČNI POSTUPAK
Bitna povreda odredaba krivičnog postupka
Kako je saslušanje optuženog u javnom tužilaštvu obavljeno u prisustvu prevodioca koji nema odgovarajuću licencu iako bitna povreda odredaba krivičnog postupka može postojati, ista ne stoji ukoliko je očigledno da bi i bez tog dokaza bila doneta ista presuda.
Bitna povreda odredaba krivičnog postupka
KRIVIČNO PRAVO
KRIVIČNI POSTUPAK
Bitna povreda odredaba krivičnog postupka
Kada je u izreci presude naveden dan izvršenja krivičnog dela, ali ne i vreme izvršenja krivičnog dela, takva izreka presude je nerazumljiva.
POVRATAK OŠTEĆENOG KAO TUŽIOCA U KRIVIČNI POSTUPAK REPUBLIKE SRPSKE (II deo)
OGLEDI BOSNE I HERCEGOVINE
UDK: 343.122(497.6)
COBISS.SR-ID 46700809
POVRATAK OŠTEĆENOG KAO TUŽIOCA U KRIVIČNI POSTUPAK REPUBLIKE SRPSKE
(II deo)
* Prof. dr Mladenka Govedarica, vanredni profesor Pravnog fakulteta Univerziteta u Istočnom Sarajevu.
Rezime: Oštećeni je važna figura za krivično pravosuđe. Često biva jedini subjekt koji je prisutan izvršenju djela, te se često javlja kao neizostavan svjedok. Krivično procesno pravo ga svrstava u sporedne procesne subjekte na strani javnog tužioca ali ne treba izgubiti iz vida da je on jedan od najzainteresovanijih učesnika postupka za njegov ishod. S obzirom na to, njegov položaj u krivičnom postupku kao subjekta oduvijek je privlačio pažnju. To je naročito bilo izraženo kada je već davne 2003. godine na prostoru Bosne i Hercegovine došlo do ukidanja supsidijarnog tužioca, a time oduzimanja zakonske mogućnosti da se oštećeni pojavi kao tužilac i da preuzme krivično gonjenje od trenutka kada javni tužilac nađe da nema osnova za to ili u trenutku kada javni tužilac odustane od već podignute optužnice. Od tada pa do danas njegova eventualna pozicija kao supsidijarnog tužioca bila je predmet rasprava.
Ključne riječi: krivični postupak, krivično gonjenje, javni tužilac, oštećeni kao tužilac.